รวบรวม นศ.พจ.พิชณา ไกรรอด
เรียบเรียง พจ.มุกหอม พัฒนพิชัย
พังงาคลินิกการประกอบโรคศิลปะสาขาการแพทย์แผนจีน
อาการปวดศีรษะไมเกรน (Migraine)
อาการปวดศีรษะไมเกรน มักเกิดบริเวณหน้าผาก รอบดวงตา ขมับและขากรรไกร อาจย้ายข้างได้ แต่มักเป็นทีละข้าง ลักษณะการปวดเป็นแบบตุ้บๆ (คล้ายชีพจรเต้น) ปวดพักๆ เป็นๆ หายๆ ข้างใดข้างหนึ่ง มักพบอาการอื่นๆ ร่วมด้วยคือ เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ไวต่อแสง ไม่อยากเห็นแสงจ้า ไม่อยากได้ยินเสียงดัง และจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
สารบัญ
ประเภทของการปวดศีรษะไมเกรน
ปวดศีรษะไมเกรนสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ
ไมเกรนที่ไม่มีอาการเตือน (Migraine without aura) พบมากที่สุดในกลุ่มที่มีอาการปวดศีรษะไมเกรน
ไมเกรนที่มีอาการเตือน (Migraine with aura) อาการเตือนที่พบบ่อย ได้แก่ การมองเห็นผิดปกติ โดยจะเห็นแสงเป็นเส้นซิกแซกคล้ายฟันเลื่อย อาจจะมีหรือไม่มีสี หรือเห็นภาพมืดไปเป็นบางส่วน หรือมองเห็นภาพไม่ชัด หลับตาแล้วยังเห็นได้อยู่ หรือเห็นภาพบิดเบี้ยว ซึ่งอาการผิดปกติของการมองเห็นจะเคลื่อนที่อย่างช้าๆ
ปัจจัยที่กระตุ้นทำให้เกิดอาการ
ปวดศีรษะไมเกรนมีปัจจัยกระตุ้นการเกิดได้หลากหลาย เช่น การนอนที่มากเกินไป นอนไม่เป็นเวลา รับประทานอาหารไม่เป็นเวลา ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ รับประทานอาหารที่มีสารกันบูด เนยแข็ง ช็อกโกแลต หรือเกิดจากสิ่งแวดล้อม เช่น ได้รับควันบุหรี่ กลิ่นน้ำหอม นั่งทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์นานๆ ฮอร์โมนเพศสูงในช่วงมีประจำเดือน เป็นต้น
สาเหตุของอาการปวด Tension Migraine เกิดจากอะไร?
● ความเครียดสะสม ทำงานหนัก เหนื่อยล้า
● กล้ามเนื้อคอ บ่า ไหล่ ท้ายทอยเกิดการตึงตัว
● ใช้สายตาหนักหรือเกร็งต้นคอเป็นเวลานาน
● นอนน้อย อดนอน อ่อนเพลีย
● อาจพบร่วมกับโรคไมเกรน โรควิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า ความผิดปกติทางอารมณ์หรือการปรับตัว
ปวดศีรษะจากกล้ามเนื้อตึงตัว (Tension Migraine)
เป็นการปวดที่พบได้บ่อยที่สุด มักมีอาการปวดแบบตื้อ รู้สึกถูกบีบ รัดแน่น จะปวดต่อเนื่องเป็นวันจนถึงสัปดาห์ มักเป็นการปวดที่ไม่ร้ายแรง แต่ก่อให้เกิดความรำคาญ กระทบกับการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวันได้ อาการปวดมักเริ่มที่บริเวณท้ายทอยร้าวไปขมับหรือบริเวณรอบศีรษะทั้งสองข้าง อาจมีอาการปวดร้าวมาสะบักไหล่ทั้ง 2 ข้างร่วมได้ด้วย
การปวดศีรษะชนิดนี้อาจพบร่วมกับการปวดศีรษะไมเกรนหรืออาจมีอาการกดเจ็บที่หนังศีรษะ ในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการอื่นๆ เช่น คลื่นไส้อาเจียน รวมถึงยังมีความรู้สึกไวต่อแสงและเสียงเพิ่มขึ้น
แนวทางการรักษาไมเกรนทางการแพทย์แผนจีน
การวิจัยทางการแพทย์เกี่ยวกับการฝังเข็มนั้นมีความหลากหลาย มีการศึกษาที่ยืนยันว่า การฝังเข็มสามารถช่วยบรรเทาผู้ที่มีอาการปวดศีรษะเรื้อรังได้ ซึ่งองค์การอนามัยโลก (WHO) ได้รับรองการฝังเข็มเป็นวิธีการรักษาความเจ็บปวดตั้งแต่ปี 2522
สำหรับในทางการแพทย์แผนจีนอาการปวดศีรษะมีสาเหตุทั้งจากปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายในเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้เลือดไปเลี้ยงที่สมองไม่เพียงพอจึงมีอาการปวด
➢ รักษาด้วยการฝังเข็ม ครอบแก้ว
โดยจะฝังเข็มไปตามจุดต่างๆ เพื่อให้ เลือดลมไหลเวียนได้สะดวกจะช่วยบรรเทาอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ และทำให้อาการปวดศีรษะ ปวดต้นคอลดลงได้ ทั้งนี้จำนวนครั้งของการรักษา ขึ้นอยู่กับ การวินิจฉัยของแพทย์ โดยจะปรับการรักษาให้เหมาะสำหรับแต่ละบุคคลซึ่งจะมีอาการมากน้อยแตกต่างกัน
การวินิจฉัยอาการปวดศีรษะของแพทย์แผนจีนนั้นต้องอาศัยข้อมูลต่างๆ เข้ามาประกอบกันเช่น บริเวณที่ปวด ลักษณะการปวด ระยะเวลาของโรค อาการร่วมอื่นๆ การดูลิ้น การจับชีพจร เพราะข้อมูลเหล่านี้สามารถบ่งบอกถึงกลไกการเกิดของโรคและทำให้แพทย์สามารถเลือกใช้วิธีการรักษาได้อย่างแม่นยำตรงตามสาเหตุของโรคได้
➢ รักษาด้วยการทานสมุนไพรจีน
หากมีสาเหตุอื่นๆ ที่ก่อให้เกิดอาการ เช่น มีอาการมากขึ้นช่วงประจำเดือน, เจออากาศร้อนแล้วมีอาการมากขึ้น แพทย์จะทำการวินิจฉัย และจ่ายยาจีนร่วมด้วย
วิธีการลดการเกิดอาการปวดศีรษะ
อาการปวดศีรษะที่เป็นอาการเรื้อรัง ปวดต่อเนื่องเป็นเวลานาน เกิดจากความเครียด และการทำงานในชีวิตประจำวัน ซึ่งความเครียดและการพักผ่อนไม่เพียงพอนั้นเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดที่เป็นตัวกระตุ้นการปวดศีรษะทั้งแบบ แบบไมเกรน (Migraine) และ ปวดศีรษะจากกล้ามเนื้อตึงตัว (Tension-type)
สิ่งที่สามารถปฏิบัติเพื่อลดการเกิดอาการปวดศีรษะได้ในเบื้องต้นคือ ลดการได้รับปัจจัยกระตุ้นต่างๆ การหาเวลาพักผ่อนให้เพียงพอ และบริหารจัดการความเครียดที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน ผ่อนคลายด้วยกิจกรรมที่เพลิดเพลินต่างๆ บริหารและออกกำลังกายสม่ำเสมอจะช่วยยืดเหยียด คลายกล้ามเนื้อ ลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อได้
รักษาไมเกรนที่ไหนดี?
หากสนใจรักษาอาการปวดศีรษะไมเกรนด้วยวิธีการทางแพทย์แผนจีน อย่างน้อยที่สุดควรเป็นสถานพยาบาลที่มีใบอนุญาตสถานพยาบาล และผู้รักษาต้องมีใบอนุญาติอย่างถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อป้องกันภาวะเสี่ยงต่างๆที่อาจเกิดขึ้น
ที่พังงาคลินิก จำกัดจำนวนคนไข้ต่อวัน เพื่อให้มีเวลาในการตรวจ ซักประวัติ รักษาเป็นไปอย่างละเอียดรอบคอบ และทีมแพทย์จีนของเรามีประสบการณ์การรักษา และอบรมอัพเดตความรู้ต่างๆอยู่เสมอ